บริการตรวจสอบบัญชีหรืองานออดิท (Auditing) นอกจากตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูลทางการเงิน เพื่อป้องกันการทุจริตในการจัดทำงบการเงินแล้ว ยังมีความสำคัญและส่งผลดีต่อการดำเนินธุรกิจในอีกหลายด้าน อีกทั้งการตรวจสอบบัญชีเป็นเรื่องที่กฎหมายกำหนดให้ทุกธุรกิจต้องมีการตรวจสอบ และรับรองความถูกต้องของงบการเงินโดยผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA) ก่อนส่งงบการเงินให้กรมพัฒนาธุรกิจการค้าอย่างน้อยปีละ 1 ครั้งอีกด้วย
บริการรับตรวจสอบบัญชีคืออะไร?
บริการรับตรวจสอบบัญชี คือ การตรวจสอบเอกสารประกอบการบันทึกบัญชีของธุรกิจในส่วนที่เป็นสาระสำคัญ ให้เป็นไปตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน เป็นการประเมินข้อมูลทางการเงินของธุรกิจอย่างเที่ยงธรรมและมีความเป็นอิสระ มีวัตถุประสงค์หลักๆ ดังนี้
- เพื่อให้เกิดความเชื่อมั่นว่างบการเงินที่รายงานมานั้น มีความถูกต้องตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน
- ช่วยระบุปัญหาหรือความเสี่ยงที่พบเจอระหว่างการตรวจสอบงบการเงิน
- เพื่อนำข้อมูลที่ได้ไปแก้ไขหรือวางแผนการดำเนินธุรกิจในอนาคตให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด
การตรวจสอบบัญชี จะทำให้ทุกคนในบริษัทมีความรับผิดชอบและทำงานร่วมกันด้วยความโปร่งใส สร้างความเชื่อมั่นทั้งต่อบุคคลภายในและภายนอกองค์กร
การรับตรวจสอบบัญชีนั้นจะต้องดำเนินการโดยผู้ที่ความรู้ทางด้านบัญชีอย่างสำนักงานตรวจสอบบัญชี ซึ่งบริษัทที่มีความเชี่ยวชาญ ดำเนินการโดยผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA) ที่ผ่านการรับรองโดยสภาวิชาชีพบัญชีในพระบรมราชูปถัมภ์ โดยสำนักงานสอบบัญชีเหล่านี้สามารถรับรองงบการเงินของธุรกิจหรือองค์กรต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย
ผู้ตรวจสอบบัญชีคือใคร
สำหรับบริการรับตรวจสอบบัญชี จะต้องดำเนินการโดยผู้ที่มีความรู้ทางด้านบัญชีอย่างสำนักงานตรวจสอบบัญชี ซึ่งดำเนินการโดยผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA) หรือผู้ตรวจสอบบัญชี คือ ผู้ที่ผ่านการรับรองโดยสภาวิชาชีพบัญชีในพระบรมราชูปถัมภ์ โดยสำนักงานสอบบัญชีเหล่านี้สามารถรับรองงบการเงินของธุรกิจ หรือองค์กรต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย
ความสำคัญของการตรวจสอบบัญชีธุรกิจ
การตรวจสอบบัญชีเป็นการตรวจสอบเอกสารประกอบการบันทึกบัญชีอย่างเป็นระบบ เพื่อประเมินความถูกต้อง และให้เป็นไปตามหลักการบัญชี กฎหมาย หรือข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง การตรวจสอบข้อมูลทางการเงินของบริษัทอย่างถี่ถ้วน อาจทำให้ตรวจพบปัญหาใด ๆ ก็ตามที่อาจเกิดขึ้นได้ เช่น การฉ้อโกง การจัดการที่ผิดพลาด หรือความไม่ถูกต้องของข้อมูล ช่วยให้องค์กรวางแผนรับมือกับปัญหาต่าง ๆ เหล่านี้ได้อย่างทันท่วงที และการตรวจสอบบัญชียังมีความสำคัญอีกมากมาย ดังนี้
1. ป้องกันข้อผิดพลาดในการจัดการทางการเงิน
วัตถุประสงค์หลักของการรับตรวจสอบบัญชีหรือการออดิท เพื่อป้องกันการจัดการที่ผิดพลาดหรือการกระทำทุจริต ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อสถานะทางการเงินหรือชื่อเสียงของบริษัทได้ โดยการตรวจสอบบันทึกและกระบวนการทางการเงินอย่างละเอียด ในระหว่างการตรวจสอบผู้สอบบัญชีจะมองหาจุดที่อาจมีการจัดการที่ผิดพลาดหรือผิดปกติ เช่น ข้อมูลเท็จ วิธีปฏิบัติทางบัญชีที่ไม่เหมาะสม หรือความผิดปกติในการทำธุรกรรมต่าง ๆ เป็นต้น
2. เพื่อการวางแผนทางการเงินได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เมื่อทำการตรวจสอบและวิเคราะห์ข้อมูลทางการเงินต่าง ๆ แล้ว จะทำให้เห็นภาพรวมสถานะทางการเงินของธุรกิจได้อย่างชัดเจน ผู้สอบบัญชีจะสรุปผลและให้คำแนะนำต่าง ๆ เพื่อให้คุณสามารถนำข้อมูลเหล่านั้น ไปปรับปรุงหรือวางแผนทางการเงินได้อย่างมีประสิทธิภาพ และช่วยเพิ่มความน่าเชื่อถือให้กับข้อมูลทางการเงินของธุรกิจได้อีกด้วย
3. ตรวจสอบบัญชีให้เป็นไปตามที่กฎหมายกำหนด
กฎหมายกำหนดให้บริษัทต้องมีการตรวจสอบบัญชีและรับรองความถูกต้องโดยผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA) คือ ผู้ที่ขึ้นทะเบียนและได้รับใบอนุญาตจากสภาวิชาชีพบัญชี ซึ่งต้องเป็นบุคคลภายนอกที่รับตรวจสอบบัญชี ทำการตรวจสอบว่า งบการเงินมีความถูกต้องหรือเป็นไปตามมาตรฐานการรายงานทางการเงินหรือไม่ ก่อนจะส่งงบการเงินให้กรมพัฒนาธุรกิจการค้าต่อไป
ขอบเขตของบริการรับตรวจสอบบัญชี
สำนักงานตรวจสอบบัญชี จะมีด้วยกัน 3 ลักษณะใหญ่ๆ คือเป็นบุคคลธรรมดาที่เป็นผู้สอบบัญชีอิสระ รับงานเอง หรือเป็นบริษัทที่รับตรวจสอบบัญชีเพียงอย่างเดียว (Audit firm) หรือเป็นสำนักงานบัญชีที่ให้บริการหลากหลายด้าน ทั้งทำบัญชี ยื่นภาษี ตรวจสอบบัญชี และเป็นที่ปรึกษาทางด้านบัญชีและภาษี โดยมีขอบเขตบริการ ดังนี้
- ตรวจสอบงบฐานะการเงิน
- ตรวจสอบงบกำไรขาดทุน หรืองบกำไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ
- ตรวจสอบหมายเหตุประกอบงบการเงิน
- จัดทำและลงนามในรายงานของผู้สอบบัญชีรับอนุญาต
- จัดทำรายงานเพื่อชี้แจงประเด็นต่าง ๆ หลังการตรวจสอบ (ถ้ามี)
4 ขั้นตอนในการตรวจสอบบัญชี โดยบริษัทตรวจสอบบัญชี
สำหรับบริการรับตรวจสอบบัญชีที่ดำเนินการโดย Accounting Journey พวกเรามีกระบวนการทำงานเพื่อตรวจสอบบัญชีทั้งหมด 4 ขั้นตอนหลัก เริ่มต้นด้วยการขอข้อมูลเบื้องต้นไปจนถึงการจัดทำรายงานผู้สอบบัญชี และการรายงานผลการตรวจสอบให้บริษัทได้รับทราบ ซึ่งแต่ละขั้นตอนมีรายละเอียด ดังนี้
1. ขอข้อมูลเบื้องต้นจากลูกค้า
ขั้นแรก จะต้องขอข้อมูลเบื้องต้นจากลูกค้า เช่น ชื่อธรุกิจ ประเภทธุรกิจ ลักษณะความซับซ้อนและจำนวนของรายการทางบัญชี หรืองบการเงินปีก่อน เพื่อนำมาศึกษาและทำความเข้าใจธุรกิจนั้นๆเบื้องต้น และประเมินความเสี่ยง หรือระบุประเด็นปัญหาต่างๆ เพื่อการวางแผนการตรวจสอบที่ชัดเจนต่อไป
2. วางแผนการตรวจสอบบัญชีให้เหมาะกับบริษัท
ถัดมา เมื่อทำความเข้าใจธุรกิจและประเมินความเสี่ยงต่างๆได้แล้ว ต้องทำการวางแผนการตรวจสอบให้ครอบคลุมและชัดเจน ทั้งทีมงานตรวจสอบ เวลาที่ใช้ในการตรวจสอบ วิธีการตรวจสอบ และเอกสารที่ต้องการใช้ในการตรวจสอบเพิ่มเติมจากที่เคยขอลูกค้าไปในครั้งแรก สิ่งที่สำคัญคือ วิธีการตรวจสอบ เราต้องวางแผนการตรวจสอบให้ตรงตามมาตรฐานการสอบบัญชี รายการทางบัญชีแต่ละรายการมีวิธีการตรวจสอบที่ไม่เหมือนกัน ผู้ที่วางแผนต้องเข้าใจและระบุวิธีการตรวจสอบให้ครบถ้วน
3. ทำการตรวจสอบบัญชีตามแผนงานที่วางไว้
ตรวจสอบการบันทึกบัญชีและเอกสารประกอบการบันทึกบัญชีต่างๆ โดยใช้วิธีการตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบัญชี เช่น การนับเงินสดย่อย การนับสินค้าคงเหลือ การนับสินทรัพย์ถาวร การตรวจสอบการชำระเงินหลังวันสิ้นงวด หรือการส่งหนังสือยืนยันยอดคงเหลือ เป็นต้น
4. สรุปผลการตรวจสอบ และจัดทำรายงานของผู้สอบบัญชีรับอนุญาต
ขั้นตอนสุดท้ายคือการสรุปผลการตรวจสอบ ชี้แจงประเด็นปัญหา หรือข้อผิดพลาดต่างๆ (ถ้ามี) ให้ลูกค้าได้ทราบ จัดทำและลงนามรับรองในรายงานของผู้สอบบัญชีรับอนุญาต ซึ่งรายงานของผู้สอบบัญชีนี้จะเป็นสิ่งที่ทำให้ทราบว่างบการเงินของบริษัทนั้นถูกต้อง หรือมีเงื่อนไขใดที่ต้องสังเกตเพิ่มเติมหรือไม่
สรุปบริการรับตรวจสอบบัญชี มีความสำคัญต่อทุกธุรกิจ
เจ้าของธุรกิจทุกคนต่างต้องการใช้งบการเงินให้เกิดประสิทธิภาพและคุ้มค่ามากที่สุด บริการรับตรวจสอบบัญชีจึงเป็นกระบวนการที่จะช่วยให้คุณได้เห็นภาพรวมของการใช้งบการเงินเหล่านั้นได้อย่างชัดเจนและเชื่อถือได้ เนื่องจากเป็นกระบวนการที่ผ่านการตรวจสอบโดยผู้สอบบัญชีรับอนุญาตโดยเฉพาะ สุดท้ายนี้อยากฝากถึงเจ้าของธุรกิจทุกท่านว่า ถึงแม้ท่านจะเจอกับผู้ตรวจสอบบัญชีรับอนุญาตแค่ปีละ 1 ครั้ง แต่ขอให้ท่านให้ความร่วมมือในการตรวจสอบบัญชีอย่างเต็มที่ รวมทั้งควรเลือกใช้ผู้ตรวจสอบบัญชีรับอนุญาตที่มีความใส่ใจและพร้อมให้คำปรึกษา เพราะสุดท้ายแล้วผลจากการตรวจสอบเหล่านี้ จะเป็นประโยชน์ต่อบริษัทท่านต่อไปได้ในอนาคต
